Tam tử địa hoàng - Khắc tinh của Ban xuất huyết do dị ứng ( Henoch-Schönlein purpura )

Châu Phú Minh, Nam, Chủ nhiệm khoa Trung y thành phố Bình Hồ tỉnh Triết Giang, Giáo sư kiêm nhiệm Đại học Trung y Triết Giang, ủy viên phân hội bệnh Thận hội y dược học Trung Hoa, ủy viên thường trực hội y dược tỉnh Triết Giang, giáo viên hướng dẫn công tác thừa kế kinh nghiêm học thuật - chuyên gia trung y dược lần thứ 5, năm 2015 chuyên gia đề án thiết kế nhà thừa kế trung y dược lão danh y toàn quốc, 40 làm việc về lĩnh vực nội khoa Trung y, Tập trung nghiên cứu sâu Trung tây y kết hợp điều trị các bệnh thận, giỏi biện chứng điều trị các bệnh nội khoa, chuyên về bệnh Thận, kinh nghiệm phong phú.

Hình ảnh điển hình của viêm mao mạch dị ứng

Tam tử địa hoàng thang : Khắc tinh của Ban xuất huyết do dị ứng ( Henoch-Schönlein purpura )

Thành phần : Tử bối Phù binh 15g, Tử Đan Sâm 10g, Tử Thảo 15g Sinh Đia Hoàng 10g Vân Phục Linh 10g Hoài Sơn Dược 10g Kiên Trạch Tả 6g Sơn Thù Nhục 10g Mẫu Đơn Bì 10g.

Công hiệu : Tư âm thanh nhiệt, lương huyết hóa ứ

Chủ trị

Âm hư huyết nhiệt, huyết ứ bì phu, ban ứ bì phu, tử ban do dị ứng, Viêm Thận do ban xuất huyết (anaphylatic purpura nephritis)

Phương giải : Phương này từ Tử bối Phù Binh, Tử Đan Sâm, Tử Thảo hợp lục vị địa hoàng thang. Trong bài Phù Binh vị đắng tính hàn, tác dụng khử phong hành thủy, thanh nhiệt giải độc, chuyên trị ban chẩn nhiệt độc, thủy thũng; Đan Sâm hơi khổ hơi hàn, dưỡng tâm dưỡng huyết, khử ứ sinh tân, là yếu dược khử ứ sinh tân, lương huyết thanh tâm; Tử Thảo lương huyết hoạt huyết, thanh nhiệt giải độc, << Bản thảo cương mục>> nói nó : " Trị ban chẩn, đậu độc, hoạt huyết lương huyết", " Tam tử hợp dùng, tác dụng Thanh nhiệt khử phong, lương huyết giải độc, khử ứ sinh tân; Lục vị địa hoàng hoàng thang tư âm bổ thận, trong đó Sinh Địa dưỡng âm thanh nhiệt, Thù Nhục tư Thận ích can, Sơn Dược ích Thận bổ Tỳ, nói là " Tam bổ", cố bản phù chính đúng là vậy; Trạch Tả lợi thủy tiêt độc, Đan Bì thanh nhiệt tả hỏa, Phục Linh lợi thấp kiện tỳ, vẫn là " Tam tả", lợi trọc đạt tà đúng vậy. Các vị thuốc hợp dùng, cùng tác dụng khử phong thanh nhiệt, lương huyết hóa ứ, tư thận cố bản.

Vận dụng gia giảm

Như nhiệt độc nhiều, tử ban màu sắc tươi, gia Xích Thược, Quán Chúng thanh nhiệt lương huyết; Albumin niệu tái đi tái lại gia Kim Anh Tử, Khiếm Thực tư Thận cố sáp; Khí hư vô lực gia Thái Tử Sâm, Sơn Dược ích khí sinh tân, Bổ phế cố bản; kiêm thể trạng âm hư, cốt trưng gầy, kèm đạo hãn gia Miết Giáp, Tần Cứu, Thanh Cao tư âm thanh nhiệt; phiền táo dễ nộ gia Chi Tử, Hoàng Cầm thanh nhiệt tả hỏa; miệng khô, tiểu tiện ngắn đỏ, triều nhiệt ( sốt theo thời gian ấn định hoặc đúng thời gian sốt gia tăng) gia Bạch Mao Căn, Đạm Trúc Diệp thanh nhiệt trừ phiền

Bản dịch : Ths, Bs Tôn Mạnh Cường

【名医名方】周富明：过敏性紫癜的克星——三紫地黄

原创: 沈晓昀 张忠贤 中国中医药报

整理：周富明全国名老中医传承工作室、浙江省平湖市中医院

周富明，男，浙江省平湖市中医院主任医师，浙江中医药大学兼职教授，中华中医药学会肾脏病分会委员，浙江省中医药学会理事，第五批全国老中医药专家学术经验继承工作指导老师，2014年入选全国名老中医药传承工作室建设项目专家。从事中医内科临床40年，致力于肾脏病的中医、中西医结合临床研究，善于辨治内科疾病，尤擅诊疗肾脏疾病，学验俱丰。

过敏性紫癜的克星：三紫地黄汤

组成

紫背浮萍15克，紫丹参10克，紫草15克，生地黄10克，云茯苓10克，淮山药10克，建泽泻6克，山茱萸10克，牡丹皮10克。

功效

滋阴清热，凉血化瘀。

主治

阴虚血热，血瘀肌肤，皮肤瘀斑，过敏性紫癜，紫癜性肾炎。

方解

方由紫背浮萍、紫丹参、紫草合六味地黄汤组成。方中浮萍味苦性寒，祛风行水、清热解毒，善治热毒斑疹、肌肤水肿；丹参微苦微寒，养心养血、祛瘀生新，为祛瘀生新、凉血清心之要药；紫草凉血活血、清热解毒，《本草纲目》谓其“治斑疹、痘毒，活血凉血”，“三紫”合用，清热祛风、凉血解毒、祛瘀生新；六味地黄汤滋阴补肾，其中生地养阴清热，萸肉滋肾益肝，山药益肾补脾，是谓“三补”，固本扶正是也；泽泻利水泄浊，丹皮清热泻火，茯苓利湿健脾，乃为“三泻”，利浊达邪是也。诸药合用，共凑祛风清热、凉血化瘀、滋肾固本之用。

加减运用

如热毒甚、紫癜色较鲜者，加赤芍、贯众清热凉血；反复蛋白尿者，加金樱子、芡实滋肾固涩；气虚乏力者，加太子参、山药益气生津，补肺固本；素体阴虚，骨蒸消瘦，伴盗汗者，加鳖甲、秦艽、青蒿滋阴清热；烦燥易怒者，加栀子、黄芩清热泻火；口干，溲赤，日晡潮热者，加白茅根、淡竹叶清热除烦。