Ống dẫn trứng bị tắc? Đông y có phương pháp thông kinh lạc, giúp bạn khai thông “đường sinh sản”

  Ths, Bs Tôn Mạnh Cường

  04/09/2025

  0 nhận xét

Trên hành trình chuẩn bị mang thai, nhiều chị em phụ nữ bị chặn lại bởi chứng "ống dẫn trứng không thông". Ống dẫn trứng giống như “cầu ô thước” nơi tinh trùng và trứng gặp nhau. Một khi đường đi này bị tắc nghẽn hoặc không thông suốt, có thể dẫn đến vô sinh hoặc mang thai ngoài tử cung. Tây y thường sử dụng các phương pháp như bơm thông, phẫu thuật, trong khi Đông y lại có cách tiếp cận độc đáo là “thông kinh lạc” để điều trị ống dẫn trứng bị tắc. Thông qua biện chứng luận trị, Đông y sẽ giúp bạn từ từ khai thông “đường sinh sản” này.
Đầu tiên, hãy hiểu rõ “nguyên nhân gốc rễ” của ống dẫn trứng bị tắc trong Đông y

 


Trong Đông y không có khái niệm “ống dẫn trứng”, nhưng dựa vào các triệu chứng, tình trạng ống dẫn trứng bị tắc thường được xếp vào phạm vi “vô sinh” và “chứng tích tụ”. Vấn đề cốt lõi là “ứ” và “tắc”.
 * Khí trệ huyết ứ là nguyên nhân phổ biến nhất. Căng thẳng, áp lực kéo dài sẽ dẫn đến can khí uất kết, khí huyết vận hành không thông. Giống như dòng sông bị phù sa làm tắc nghẽn, “đường đi” ống dẫn trứng cũng trở nên hẹp và cứng. Phụ nữ thuộc thể này thường có các triệu chứng như căng tức ngực, đau bụng dưới trước kỳ kinh, và máu kinh có cục.
 * Hàn thấp ứ trở cũng không thể bỏ qua. Nhiều phụ nữ vì thích mặc đẹp mà ăn mặc phong phanh, hoặc thường xuyên ăn đồ sống lạnh, khiến hàn thấp xâm nhập vào cơ thể, ngưng tụ lại ở ống dẫn trứng và gây “tắc nghẽn”. Những người này thường dễ sợ lạnh, đau bụng lạnh trong kỳ kinh, phải chườm nóng mới dễ chịu, và có dịch âm đạo ra nhiều, loãng.
Ngoài ra, thấp nhiệt ứ kết (thường do viêm vùng chậu, viêm phần phụ gây ra) và khí hư huyết ứ (thể chất yếu, khí huyết không đủ sức vận động) cũng có thể dẫn đến ống dẫn trứng bị tắc. Muốn thông kinh lạc, trước tiên bạn cần xác định mình thuộc loại “tắc nghẽn” nào.
Đông y có ba cách để thông kinh lạc, kết hợp trong ngoài để khai thông đường đi
Cách 1: Uống thuốc Đông y, biện chứng “thông ứ”
Tình trạng ống dẫn trứng bị tắc với các thể bệnh khác nhau sẽ có hướng dùng thuốc khác nhau:
* Thể khí trệ huyết ứ: Dùng các bài thuốc có thành phần như sài hồ, đương quy, xích thược, đào nhân, hồng hoa, xuyên sơn giáp (thay thế), để sơ can lý khí, hoạt huyết hóa ứ. Ví dụ như bài Huyết Phủ Trục Ứ Thang gia giảm, giúp khí huyết ứ đọng “chuyển động”, từ từ làm thông ống dẫn trứng.
 * Thể hàn thấp ứ trở: Cần ôn kinh tán hàn, hóa ứ thông lạc. Thường dùng quế chi, ngải diệp, ngô thù du, xuyên khung, đan sâm… Ví dụ như bài Ôn Kinh Thang gia giảm rất phù hợp, giúp xua tan hàn thấp, hóa giải ứ tắc.
 * Thể thấp nhiệt ứ kết: Trước tiên cần thanh nhiệt lợi thấp, sau đó mới hóa ứ thông lạc. Có thể dùng kim ngân hoa, liên kiều, hoàng bá, xích thược, mẫu đơn bì… Ví dụ như bài Ngân Kiều Hồng Tương Giải Độc Thang gia giảm, tránh để thấp nhiệt “tiếp tay làm bậy”.
 * Thể khí hư huyết ứ: Khi hóa ứ cần bổ khí. Dùng hoàng kỳ, đảng sâm, đương quy, xuyên khung, đào nhân… ví dụ như bài Bổ Dương Hoàn Ngũ Thang gia giảm, dựa vào sức mạnh của “khí” để đẩy máu ứ ra ngoài.
Việc điều trị bằng Đông y đòi hỏi phải “từng bước một”, thường mất 3-6 tháng. Việc sử dụng thuốc cụ thể cần được thầy thuốc Đông y biện chứng và kê đơn, tuyệt đối không tự ý mua thuốc.

 


Cách 2: Hỗ trợ bằng các phương pháp ngoại trị, tác động trực tiếp vào vùng bệnh
 * Thụt rửa trực tràng bằng thuốc Đông y: Sắc đặc các vị thuốc hoạt huyết hóa ứ (như đan sâm, tam lăng, nga truật, tạo giác thích…), sau đó thụt vào trực tràng để thuốc đi thẳng vào vùng chậu. Thuốc sẽ được hấp thụ qua niêm mạc trực tràng, tác động trực tiếp lên vùng xung quanh ống dẫn trứng, giúp giảm viêm và làm tan dính. Thực hiện 1 lần/ngày, 10-15 ngày là một liệu trình, tránh làm trong kỳ kinh.
 * Ngải cứu làm ấm, thông kinh lạc: Hơ ngải cứu các huyệt Quan Nguyên (dưới rốn 3 tấc), Khí Hải (dưới rốn 1,5 tấc), Tam Âm Giao (trên mắt cá trong 3 tấc)… giúp ôn kinh tán hàn, hoạt huyết thông lạc. Mỗi huyệt hơ 15 phút, 3-4 lần/tuần, đặc biệt phù hợp với phụ nữ thể hàn thấp ứ trở.
 * Đắp thuốc tại huyệt: Nghiền các vị thuốc hoạt huyết hóa ứ thành bột, trộn với giấm hoặc mật ong thành hỗn hợp sền sệt, sau đó đắp lên các huyệt ở bụng dưới như Quan Nguyên, Trung Cực (dưới rốn 4 tấc). Thuốc sẽ thẩm thấu qua da để phát huy tác dụng, kết hợp chườm nóng sẽ hiệu quả hơn.
Cách 3: Hỗ trợ bằng chế độ ăn, điều hòa hàng ngày
 * Nước uống từ sơn tra và đường đỏ: Nấu 15g sơn tra với nước, thêm đường đỏ vừa đủ. Loại nước này giúp hoạt huyết hóa ứ, phù hợp cho phụ nữ thể khí trệ huyết ứ uống hàng ngày.
 * Trứng luộc gừng và ngải cứu: Nấu 3 lát gừng và 10g ngải cứu với nước trong 15 phút, sau đó đập trứng vào nấu chín. Ăn trứng và uống nước, giúp ôn kinh tán hàn, phù hợp với thể hàn thấp ứ trở.
 * Cháo hoàng kỳ và hoài sơn: Nấu 15g hoàng kỳ với nước, lọc bỏ bã, sau đó thêm hoài sơn và gạo tẻ vào nấu cháo. Món này giúp bổ khí kiện tỳ, phù hợp với thể khí hư huyết ứ.
Những thói quen sau sẽ giúp bạn “duy trì sự thông suốt” và tránh tái ứ tắc
 * Đừng ngồi lâu: Ngồi lâu sẽ làm chậm lưu thông máu ở vùng chậu, khiến tình trạng ứ tắc nặng hơn. Cứ sau mỗi 1 giờ ngồi, hãy đứng dậy hoạt động 5 phút, đi bộ hoặc kéo giãn cơ thể đều được.
 * Kiểm soát cảm xúc: Tức giận, lo âu sẽ làm nặng thêm tình trạng can khí uất kết, khiến khí huyết càng tắc nghẽn. Mỗi ngày dành 10 phút để hít thở sâu, hoặc nghe nhạc nhẹ nhàng để giữ tinh thần thoải mái.
 * Tránh hàn thấp: Trong kỳ kinh và sau khi sinh, tránh chạm vào nước lạnh, ăn ít kem và đồ uống lạnh. Chú ý giữ ấm vùng bụng và eo để tránh hàn thấp xâm nhập.
 * Tập thể dục vừa phải: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ nhanh, yoga, bát đoạn cẩm… giúp thúc đẩy tuần hoàn máu ở vùng chậu, hỗ trợ làm thông ống dẫn trứng. Chẳng hạn như các tư thế “mèo” hay “cánh bướm” trong yoga, giúp kéo giãn vùng chậu và cải thiện khí huyết cục bộ.

 


Cần lưu ý rằng, phương pháp thông kinh lạc của Đông y phù hợp hơn với các trường hợp ống dẫn trứng chỉ không thông suốt hoặc dính nhẹ. Nếu tắc nghẽn nghiêm trọng (như tắc hoàn toàn, ứ nước nặng), có thể cần kết hợp cả Tây y, hoặc thậm chí là can thiệp phẫu thuật. Phụ nữ chuẩn bị mang thai nếu phát hiện vấn đề ở ống dẫn trứng, nên xác định rõ mức độ tắc nghẽn, sau đó tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Ống dẫn trứng bị tắc không phải là “bệnh nan y”. Đông y thông qua việc kết hợp điều trị trong uống ngoài bôi và biện chứng luận trị, có thể từ từ khai thông tắc nghẽn, giúp “đường sinh sản” trở lại thông suốt. Điều quan trọng là kiên trì điều trị, thay đổi thói quen xấu, cho cơ thể một chút thời gian, tin vui có thể sẽ bất ngờ đến.